||om tat sat||

సుందరకాండ.
అథ చతుష్షష్టితమస్సర్గః||

దధిముఖః హృష్ఠః సుగ్రీవేణ ఉక్తః తు రాఘవం లక్ష్మణం చ సుగ్రీవం ఏవ అ అభ్యవాదయత్||సః మహాబలౌ రాఘవౌ సుగ్రీవం చ ప్రణమ్య శూరైః వానరైః సహితః దివమేవ ఉత్పపాత|| సః పూర్వం యథా ఆగతః తథైవ త్వరితం గతః గగనాత్ భూమౌ నిపత్య తత్ వనం ప్రవివేశ హ|| సః మధువనం ప్రవిష్టః విమదాన్ మధూదకం మేహమానాన్ ఉత్థితాన్ సర్వాన్ హరియూథపాన్ దదర్శ||

సః ఉపాగమత్ వీరః అంగదం కరపుటాంజలిమ్ బద్ధ్వా ఇదం శ్ల‍క్ష‍ణం వచనం ఉవాచ|సౌమ్య భవన్తః రోషః న కర్తవ్యః | ఏతత్ యత్ పరివారితం రక్షిభిః అజ్ఞానాత్ క్రోధాత్ ప్రతిషేధితాః | మహాబలః త్వం యువరాజః అస్య వనస్య ఈశశ్చ | మౌర్ఖాత్ పూర్వం కృతం దోషః భవాన్ క్షంతుం అర్హతి||అనఘా ! మయా గత్వా తవ పితృవ్యస్య సర్వేషాం ఏతేషాం వనచారిణం ఇహ ఉపాయాతం అఖ్యాతమ్ హి ||సః త్వత్ ఆగమనం శ్రుత్వా ప్రహృష్టః | తే పితృవ్యః వానరేశ్వరః సుగ్రీవః అసౌ వనం ప్రధర్షితం శ్రుత్వా న తు రుష్టః|| తాన్ సర్వాం శీఘ్రం ప్రేషయ ఇతి పార్థివం మాం ఉవాచ||

దధిముఖస్య ఇదం శ్లక్షణం వచనం శ్రుత్వా అంగదః వాక్య విశారదః హరిశ్రేష్టః తాన్ అబ్రవీత్ ||పరంతపాః హరియూథపాః అయం వృత్తాంతః రామేణ శ్రుతః | శంకే తత్ కార్యే కృతే ఇహ స్థాతుం నః న క్షమమ్|| వనచారిణః యథాకామం మధు పీత్వా విశ్రాన్తాః కిం శేషం | మే గురు సుగ్రీవః యత్ర తత్ర గమనమ్||సర్వే హరియూథపః సమేత్య మామ్ యథా వక్ష్యన్తి యథా కర్తా అస్మి కర్తవ్యే అహం భవద్భిః పరవాన్||అహం యువరాజః అస్మి | యద్యపి కృతకర్మానః ఆజ్ఞాపయితుం న ఈశః | యుయం మయా ధర్షయితుం అయుక్తం||

అంగదస్య ఏవం అవ్యయం వచనం శ్రుత్వా , వనౌకసః ఏవం బ్రువతః ప్రహృష్ట మనసః వాక్యం ఇదం ఊచుః|| వానరరర్షభ రాజన్ ఏవం కః వక్ష్యతి | ప్రభుః ఇశ్వర్య మదమత్తో హి సర్వః అహం ఇతి మన్యతే | ఇదం వాక్యం సుసదృశం అన్యస్య కస్యచిత్ న | తవ సన్నతిః భవిష్యత్ శుభ యోగ్యతామ్ ఆఖ్యాతి ||సర్వే వయం అపి ప్రాప్తాః యత్ర హరవీరాణాం అవ్యయః పతిః సుగ్రీవః తత్ర గంతుం కృతక్షణాః ||హరిశ్రేష్ఠ త్వయా అనుక్తైః హరిభిః పదాత్ పదం క్వచిత్ గన్తుం న శక్యం | సత్యం ఇదం తే బ్రూమః||తేషామ్ ఇదం వదతాం అంగదః బాడం గచ్ఛామ (ఇతి) ప్రత్యువాచ హ| ఇతి ఉక్త్వా మహాబలాః ఖం ఉత్పేతుః||

సర్వే తే హరియూథపాః యన్త్రోక్షిప్తాః అచలాః ఇవ ఆకాశం నిరాకాశం కృత్వా ఉత్పతంతం అనూత్పేతుః||వేగవన్తః తే ప్లవంగమః అంబరం ఉత్పత్య వాతేరితా ఘనాః ఇవ మహానాదం నినదన్తః ||

అంగదః అనుప్రాప్తే వానరాధిపః సుగ్రీవః శోకోపహతం కమలలోచనం ఉవాచ||సమాశ్వసిహి | తే భద్రం | దేవీ దృష్టా న సంశయః | తైః సమయే అతీతే ఇహ నః ఆగన్తుం న శక్యం || యువరాజః మహాబాహుః ప్లవతాం ప్రవరః అంగదః కృత్యే వినిపాతితే మత్సకాసం న ఆగచ్ఛేత్||అకృతకృత్యానాం ఉపక్రమః ఈదృశః యద్యపి స్యాత్ సః దీనవదనః భ్రాన్తవిప్లుతమానసః భవేత్|| ప్లవగేశ్వరః అహృష్టః పితృపైతామహం పూర్వకైః అభిరక్షితం మే మధువనం న హన్యాత్ | కౌసల్యా సుప్రజాః సువ్రత రామ సమాశ్వసిహి||

హనుమతా దేవీ దృష్టా | న చ అన్యేన | న సన్దేహః | అస్య కర్మణః సాధనే హేతుః హనూమతః|| మతిసత్తమ హనూమతి సూర్యేః తేజః ఇవ సిద్ధిశ్చ మతిశ్చ వ్యవసాయశ్చ వీర్యం చ ధృవం||యత్ర నేతా జాంబవాన్ స్యాత్ మహాబలః అంగదశ్చ హనుమాంశ్చ అధిష్ఠతా తస్య గతిః అన్యథా ( న భవేత్)||అమితవిక్రమాః సంప్రతి చిన్తా సమాయుక్తః మాభూః|

'తతః హనుమత్కర్మ దృప్తానాం నార్ధతామ్ సిద్ధిం కథయతాం ఇవ కిష్కింధాం ఉపాయాతానాం కాననౌకసాం అంబరే ఆసన్నం కిలకిలాశబ్దం శుశ్రావ|| తతః స కపిసత్తమః కపీనామ్ తం నినాదం శ్రుత్వా అయతాంచిత లాంగూలః హృష్టమానసః అభవత్||తే హరయః కపిః అంగదం వానరం హనూమంతం పురతః కృత్వా రామదర్శనకాంక్షిణః ఆజగ్ముః||

అంగదప్రముఖాః తే వీరాః ప్రహృష్టశ్చ ముదా అన్వితాః హరిరాజస్య రాఘవస్య చ సమీపే నిపేతుః ||తతః మహాబాహుః హనుమాన్ ప్రణమ్య దేవీం నియతాం అక్షతాం రాఘవాయ న్యవేదయత్||

సలక్ష్మణః రామః హనుమత్ వదనాత్ అమృతోపపం దృష్టా దేవీ ఇతి వచనం ఆకర్ణ్య హర్షం ఆప||తతః లక్ష్మణః తస్మిన్ పవనాత్మజే నిశ్చితార్థం ప్రీతం సుగ్రీవం బహుమానాత్ అవైక్షత||

పరవీరహ రాఘవః రమమాణః ఉపేతః మహతా బహుమానేన హనుమన్తం అవైక్షత||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే ఆదికావ్యే వాల్మీకీయే
చతుర్వింశత్ సహస్రికాయాం సంహితాయామ్
శ్రీమత్సుందరకాండే చతుష్షష్టితమస్సర్గః||

||ఓమ్ తత్ సత్||